W poniższym artykule pragnę podzielić się z Wami naszą wiedzą na temat podróżowania kamperem przez Finlandię. Będzie to zbiór ogólnych uwag i porad dotyczących zasad panujących w tym kraju oraz kilka osobistych refleksji i ciekawostek. Wszystko na podstawie naszych doświadczeń i tego, co się dowiedzieliśmy o tym pięknym kraju podczas naszej dwutygodniowej podróży. Jeśli planujecie lub przygotowujecie się do van life’u w Finlandii serdecznie zapraszamy do lektury!
Ogólne informacje
Finlandia to raj dla osób kochających naturę. Olbrzymie tereny pokryte są jeziorami oraz lasami, a wiele z nich objętych jest ochroną. Jeśli lubicie przemierzać niekończące się drogi pośród kojącej zieleni, czy wędrować w nieznane, jeśli szukacie pięknych miejsc, by pływać po jeziorze, łowić ryby, czy iść na grzybobranie. Albo, jeśli po prostu chcecie się zanurzyć w nietkniętej ludzką ręką przyrodzie, Finlandia to miejsce dla Was.
Jeśli chodzi o turystykę tzw. miejską, czy citybreak’i Finlandia nie ma zbyt wiele do zaoferowania, poza Helsinkami i Turku. Generalnie miasta pozbawione są zabytkowych budynków, pięknych rynków, czy klimatycznych uliczek. W głównej mierze to zabudowania industrialne, składające się z niewielkich betonowych bloków, gdzie niepodzielnie panuje nowoczesna architektura. Powstały, by spełniać swoje główne zadanie- funkcjonalność. Choć paradoksalnie z tego względu odwiedzenie Helsinek będzie ciekawym doświadczeniem. Jest to miasto oryginalne w swej surowości i nowoczesności, przez co wyróżnia się pośród innych europejskich stolic. Co więcej, można tu znaleźć kilka perełek- przykładów architektury współczesnej, które zachwycają swoją przemyślaną strukturą oraz grą światła. To tutaj znajdziemy także jedne z najpiękniejszych prawosławnych cerkwi, które uchroniły się przed zniszczeniem jaki wyrządził komunizm, czego przykładem jest Sobór Zaśnięcia N.M.P. Podsumowując, mimo, że nie są to miasteczka z widokówek, ciekawym doświadczeniem jest pomieszkanie w nich. Oczywiście muszę także zaznaczyć, że nie brakuje w nich oferty kulturowej, rozrywkowej, muzeów czy saun.
Finlandia to stosunkowo młode państwo, które dopiero pisze swoją historię. W wielu miejscach i na wielu terenach wciąż widoczne są wpływy setek lat panowania szwedzkiego. To właśnie język szwedzki jest drugim językiem urzędowym, a na terenach północnych niektórzy Finowie wciąż się nim posługują. Hymn narodowy Finlandii w oryginale był napisany właśnie w tym języku. To dzięki Rosji Finowie wyzwolili się spod panowania szwedzkiego, równocześnie przechodząc pod ich rządy. Jednak to właśnie przez te wydarzenia Finlandia w końcu uzyskała niepodległość w 1918 roku. Dlatego do dziś Finowie darzą Rosję dużą sympatią.
Finowie jak sami przyznają, są dość specyficzną nacją. Niechętnie nawiązują kontakty społeczne, są skryci i z pozoru poważni. Choć muszę przyznać, że kiedy udało nam się kogoś poznać byli to ludzie bardzo ciepli i sympatyczni. Ulubioną rozrywką Finów jest karaoke, gdzie po kilku głębszych pozwalają sobie na więcej luzu. Największą miłością natomiast jest sauna, którą traktują bardzo serio, przestrzegając niepisanych zasad. Znani są również z zamiłowania do muzyki metalowej oraz do dziwnych zawodów, np. wyścigów z żoną na plecach. Finowie dumni są ze swojego systemu szkolnictwa oraz opieki społecznej i medycznej. Nie bez powodu, bo fińskie szkoły są uznawane za jedne z najlepszych na świecie.
Konkrety dotyczące podróżowania i pobytu
Waluta: euro.
Drogi: Finlandia posiada bardzo dobre drogi, które są całkowicie bezpłatne. Niech nie zdziwią was żółte pasy wyznaczające strony ruchu na północnych terenach. Żółty kolor jest widoczny, kiedy zaczyna padać śnieg.
Winiety: nie ma obowiązku wykupywania winiety.
Naklejki ekologiczne: nie wymagane.
Benzyna: droższa niż w centralnej Europie, należy zatankować przed wjazdem do pełna. Można ze sobą wwieźć 10 litrów w kanistrze. Nie ma możliwości tankowania lpg.
Parkowanie: w większości miast wyznaczone są płatne strefy parkowania. Oczywiście w miejscach oddalonych od centrum znajdziemy bezpłatne parkingi.
Jak dotrzeć kamperem: można popłynąć promem, lub przejechać przez teren Rosji. My polecamy tą pierwszą opcję. Promy płyną min. z: Gdynia (raz w tygodniu) Tallin, Rostock, Travenmunde, a także z kilku portów Szwecji. Więcej na ten temat w tym poście.
Camping: w Finlandii obowiązuje Allemansrätten, czyli prawo wszystkich ludzi. Możemy na jedną noc zatrzymać się praktycznie wszędzie w terenie poza miastem, z poszanowaniem cudzej własności i prywatności, a także natury. My nigdy nie mieliśmy większych problemów ze znalezieniem noclegu. Choć ku naszemu zaskoczeniu, podczas samodzielnych poszukiwań odkryliśmy, że większość obszarów wokół jezior jest w rękach prywatnych. Dlatego może być trudno o znalezienie miejsca postoju w ciemno. Na szczęście przy dużych zbiornikach znajdziemy miejsca, które są ogólnodostępne, zazwyczaj służą do wodowania łódek i pozostawienia przez właścicieli samochodów. Tam też bez problemów można zanocować. W miastach należy zwracać uwagę na znaki zakazu campingu. Warto poszukać sprawdzonych miejscówek, np. na Park4Night. W całej Finlandii jest dostępnych sporo campingów, bo turystyka caravaningowa i campingowa jest bardzo popularna.
Woda: stanowiska do czerpania wody znajdziemy na większości stacji benzynowych. Co więcej w Finlandii woda jest bardzo dobrej jakości i nadaje się do spożycia.
Stacje do opróżniania nieczystości: znajdziemy je na wybranych, dużych stacjach benzynowych, oznaczonych specjalnymi znakami. Oprócz tego na tradycyjnych campingach.
Bezpieczeństwo: Finlandia jest krajem bardzo bezpiecznym, nie słyszeliśmy o żadnych napadach, czy kradzieżach. Należy zwracać uwagę są zwierzęta na drogach, szczególnie renifery- zachowywać przepisy o dozwolonej prędkości oraz być czujnym. W sytuacji, gdy zwierzę nagle pojawi się przed naszym samochodem i nie będziemy mieć innego wyjścia, jak poradził nam jeden z naszych widzów, należy odbić kierownicę, tak by uderzyć w zad zwierzęcia. (Mam nadzieję, że nigdy ani Wy, ani my nie będziemy musieli zastosować tej porady.)
Język: oficjalnymi językami jest fiński i szwedzki. Bez większych problemów dogadamy się w języku angielskim.
Ceny: w Finlandii jest drożej niż w Polsce, jeśli możecie zabierzcie ze sobą prowiant. W większych miastach znajdziemy dyskonty, np. Lidl, gdzie można kupić produkty w rozsądnych cenach.
Inne uwagi: w Finlandii sprzedaż alkoholu jest jest regulowana przez państwo- napoje powyżej 5% można kupić jedynie w specjalnych sklepach zwanych Alko, które w niedziele są zamknięte. W zwykłych sklepach możemy kupić napoje alkoholowe poniżej 5%, jak np. piwo, ale tylko w godzinach od 9 do 21. Alkohol jest bardzo drogi, polecamy zabrać zapasy (przestrzegając ograniczeń celnych).
Co spróbować: mięsa z renifera, narodowego drinka, tzw. long drink- czyli mieszanki ginu z gazowaną wodą grejpfrutową; słodyczy z lukrecji.
Atrakcje Finlandii
Do dyspozycji turystów jest niezliczona ilość parków narodowych, lasów, łąk, jezior. W wielu z nich znajdziemy małe chatki lub miejsca ogniskowe, z których możemy korzystać za darmo pod warunkiem, że zostawimy dane miejsce w takim samym stanie w jakim je zastaliśmy. Pod względem zaplecza turystycznego Finlandia jest bardzo dobrze przystosowana. Jeśli wybieracie się daleko na północ kraju należy odpowiednio przygotować się do wędrówki i sprawdzić czy dane miejsce odpowiada Waszym umiejętnościom. Większość z północnych parków narodowych to miejsca dzikie, odosobnione, gdzie trzeba umieć korzystać z mapy, kompasu, itd.
Zgodnie z prawem Allemansrätten w Finlandii można swobodnie zrywać jagody, zbierać grzyby i łowić ryby, na użytek własny. Szczególnie grzybobrania są atrakcyjną formą spędzania czasu, ponieważ w sezonie jest ich tam obfitość, a Finowie zbierają tylko kurki.
W Finlandii można spotkać renifery. W teorii można natknąć się na nie prawie wszędzie, nam jednak udało się to dopiero w Laponii, ku naszej radości- kilkakrotnie. Najpiękniejszym doświadczeniem było spotkanie stada w parku sportowym w Rovaniemi, gdzie renifery w ogóle się nie bały ludzi, tylko swobodnie spacerowały po alejkach.
W tym kraju możemy podziwiać także zorzę polarną. Jak wiadomo najlepszymi terminami jest późna jesień do wczesnej wiosny, ale nam udało się ją zobaczyć już pod koniec września. Im dalej na północ tym większe szanse na jej zaobserwowanie. Prognozy zorzy polarnej można znaleźć na kilku stronach internetowych, a także przy pomocy dedykowanych aplikacji telefonicznych.
Będąc w Finlandii trzeba bezwzględnie skorzystać z sauny. Należy równocześnie pamiętać o kilku zasadach. Dla finów jest to świętość, miejsce relaksu, a także spotkań towarzyskich. Praktycznie w każdym fińskim domu znajduje się sauna, a w miastach znajdziemy sauny publiczne. Finowie do środka wchodzą nago, można zasłonić się chustą, bądź ręcznikiem, nie należy wchodzić w stroju kąpielowym, chyba, że korzystamy z sauny koedukacyjnej i jest na to przyzwolenie. W saunie siadamy na ręczniku. W zależności od temperatury tam panującej, spędzamy w niej do 15 minut, następnie należy wyjść, wziąć zimny prysznic, zaczynając od polewania tych części ciała, które są najdalej od serca. Po ochłodzeniu można wrócić do sauny. Po dwóch sesjach należy chwilę odpocząć w wyznaczonym do tego miejscu.
Finlandia to dom Muminków, stąd pochodziła ich autorka- rysowniczka Tove Janson. Wizerunki tych sympatycznych trolli znajdziemy w wielu miejscach. Muzeum im poświęcone, z oryginalnymi rysunkami Tove, znajduje się w Tempere, a niedaleko Turku jest zlokalizowany park rozrywki tzw. Świat Muminków.
Finlandia to także dom św. Mikołaja, można się z nim spotkać w jego wiosce w Laponii, tuż obok miasta Rovaniemi.
W tym kraju można przekroczyć granice koła podbiegunowego. W wiosce św. Mikołaja znajdziemy specjalny pas wymalowany na ziemi. Ale także w innych miejscach znajdziemy punkty oznaczające tę granicę, zwaną Naapapiri.
W Finlandii bardzo popularne jest uprawianie sportów: narty biegowe, nordic walking, jeżdżenie terenowym rowerem.
Ciekawostki
Finlandia przez Finów nazywana jest Suomi, a nazwa, którą my znamy była i jest używana przez Szwedów.
W Finlandii jest więcej reniferów niż jej mieszkańców.
W telewizorach nie ma dubbingu, programy nadawane są w oryginalnym języku z napisami. To dzięki angielskim filmom, serialom i bajkom Finowie znają tak dobrze angielski.
Nokia to firma komórkowa powstała w Finlandii, wzięła swoją nazwę od miasta.
Wysokość mandatów jest proporcjonalna do zarobków.
Po swojej wizycie w Finlandii były premier Włoch Berlusconi narzekał bardzo na ichniejszą kuchnię i stwierdził, że szynka parmeńska jest o wiele lepsza niż wędzony renifer. Tym stwierdzeniem nie zaskarbił sobie zbytniej sympatii. Trzy lata później podczas konkursu na najlepszą pizzę Finowie stworzyli jej wersję z dodatkiem mięsa renifera i nazwali Pizza Berlusconi. Ku ogólnej radości zajęli pierwsze miejsce prześcigając także Włochów.
W Finlandii jest największe spożycie kawy na mieszkańca! Około 12 kg rocznie!
W okresie zimowym morze częściowo zamarza tak mocno, że można do niektórych wysp dojechać samochodem.
Na ulicach miast można spotkać młodych ludzi w robotniczych (ochronnych) kombinezonach, które pokryte są kolorowymi naszywkami. Myślałam, że to jakaś dziwna moda, jednak okazuje się, że to typowy studencki strój, tzw. haalarit. Ich kolor zależy od kierunku studiów, a naszywki są zbierane z różnych miejsc jak wycieczki, puby, etc. Czasami studenci wymieniają się fragmentami spodni, odcinając dolną część nogawki i wymieniając się z przyjacielem albo partnerem.
Każde nowo narodzone dziecko dostaje od państwa wyprawkę, duże pudło w którym znajdują się wszystkie potrzebne rzeczy dla maluszka. Samo opakowanie jest elegancko zdobione, co roku wygląda inaczej i zazwyczaj wykorzystywane jest przez rodziców jako małe łóżeczko w pierwszych tygodniach życia dziecka.